Migjeni (13 tetor 1911 – 26 gusht 1938) është poeti dhe prozatori më novator i letërsisë së shekullit të XX, duke sjellë artin e revoltës sociale si askush tjetër. Sot është dita që Migjenin e nderojmë, në 88-vjetorin e ndarjes nga jeta. Në blogun e Bukinist kemi përzgjedhur disa poezi të cilat po i ndajmë me lexuesin tonë.-Kanga e Perëndimit
Kangë Përndimi, kangë njeriu të dehun nga besimi në vete
Kanga e tij një fè tjetër, me tempuj të tjerë, me meshë solemne,
ku prej mëngjesit deri në mbramje shkrihen ndjesitë njerzore
n’apoteozën e hekurit; shpirtënt përshkohen në tymore,
të cilat në fishkllim i përqeshen zotit të vjetër edhe qiellit
e me re të ndyt’ tymi të dendun ndriçimin ia vrasin diellit.
Fe tjetër, fe e çmendun e Përndimit të mrekullueshëm…
ekzaltuem shklet njeriu në delirium të pakuptueshëm.
Dëgjon zanin q’i thotë feja. Plagos qiellën, e shpon tokën,
i shkyn horizontet e bardhë, zhvesh natyrën, ia heq kotllën.
Kult’ i tij kult i zhveshun! Nuk ia bren ma trutë enigmi
e varros, mbi varr ia vë një shej përbuzje o nderimi.
Kangë Pëmdimi, kangë njeriu të dehun nga besimi në vete
Kanga e tij shpres’ e bukur, me flatra të një tjetër jete
në të cilën dielli do ndrrojë udhën: ka për t’u lindë nga Përndimi
por deh! nga lumnia tash humb kokën rruzullimi.
Me një “tango” qejfi tash ia ngatrron fijet zotit të vjetër
ka me ia skandalizue të birtë besnikë në planetë të tjetër,
Kanga Përndimi, kangë njeriu të dehun nga besimi në vete…
Le të dëgjojmë kangën që mshtillet në shllung’ avulli në pika djerse.
Melodi e këputun
Melodi e këputun – lot i kjartë nga syni
i një grues së dashun…
andje e përplasun,
xhevahir i tretun,
një andërr e shkelun,
buzë e paputhun
në melodin e këputun.
Nga vaji i heshtun shkunden supat e zhveshun,
verbojnë nga zbardhimi…
e ther, ther hidhnimi
për çasteet e rrëshqitun,
për fatin e ikun,
për gëzimin e humbun
në melodin e këputun.
Brrylat ndër gjujë të mpshtetun, ftyrë në shplakë e fundosun:
Qan grueja e pikllueme
me zemër të piskueme
(një kitarë e gjymtun,
za kange i mbytun
në buzë nga dhimb’ e puthun
në melodin e këputun).
Hesht njeriu pran grues që qan e turpnueme…
syni i venitet
në të loti vërvitet,
diçka nxjerr nga xhepi
grues ia lë – dhe së shpejti
e len gruen e humbun
në melodin e këputun.
Por kur vjen ndoj tjetër, epshi kapërthehet,
gjaqet turbullohen,
përzihen, përvlohen,
çohen peshë, tërbohen
… e vetëm ndëgjohen
ahtët e molisun
në melodin e grisun.
Shpirtënt shtegtarë
Mbramë një erë e ftohtë acar fryni nga ana e maleve,
i shkundi shpirtënt tonë bashkë me gjethe të kësaj vjeshte
i mori andej kah dielli hijen si të pergjakët ua lëshon zalleve
në Përndim, ku shtret e shkimet dita në pamundsinë e vet
Enden shpirtënt tonë nëpër vise të Përdimit të mrekullueshëm,
bajnë të fala dhe me thanë vendeve të shuguruem
e të përitnme ndër fluide të hekunt të zjarrmit adhurueshëm
e me një kredo gëzojnë qiellën me çagje e të tymuem
në cilën, diku në skaj merimanga fatin tregon
vetes dhe njerzis poshtë, që damarët i rrahin
(si të rrahunt trompete në vorrëzë) ndërsa tue qa, kumbon
e thrret kumbon’ e fabnikës, i njëmijti fishkëllim si një fsham
shkyn ajrin
Shpirtënt tonë me një dashni tragjike ato vise i duejnë.
n’eter të kulluet u bajnë fli ndjenjat e veta ma të holla
E të nesërmen fatale kundrojmë një horizont me njolla
shtegtare të mërguem. shpirtënt tonë n’origjinë po kthejnë.
Te lindet njeriu
Të lindet një njeri
nga gjin’ i dheut tonë të rim me lot të vakët,
nga thalb’ i shpirtit tonë që shkrihet në dëshirë të flakët
për një gen të ri, –
Të lindet një njeri!
Pa hyll në ball – por që me fjalë të pushton,
që të rrëmben qetsin e ban gjaku të të vlojë
rrkajë, e ban synin ligshtin ta zhgjetojë,
që nëpër shekuj ndërgjegjen na tradhton.
Të dali një njeri!
Të mkambi një Kohë të Re!
Të krijojë një Epope!
Ndër lahuta tona të këndohet Jeta e Re…
– Të gjithë kombet po dehen n’epopea të veta,
flakë e zjarrmit të tyne na i përzhiti ftyrat
dhe nëpër to një nga një po shtohen rrudhat,
e nën kambë e mbi krye tinzë po na ikjeta.
(Liri! – Po, liri dhe gaforrja gëzon,
porgaforre asht…
Liri, ku plogsi ndërgjegje gjallon,
jo, liri nuk asht!,
Të lindet një njeri
i madh si madhni
dhe ndërgjegjet tona t’i ndezi në dashni
për një ide të re, ideal bujar,
për një agim të lum e të drejtë kombtar.