Disa këshilla të thjeshta dhe praktike për prindërit në mënyrë që të fusin fëmijët e tyre në botën magjike të librit dhe leximit: Çfarë nevojitet për të rritur një lexues!
UNICEF
Dashuria për të lexuar hap derën për aventura, për të mësuar gjëra të reja dhe një mori të tërë aftësish gjuhësore kyçe siç janë zhvillimi i të folurit dhe rritja e fjalorit. Shpezimin i kohës me libra gjithashtu krijon momente të veçanta që ju të lidheni me fëmijën tuaj dhe të shijoni shoqërinë e njëri-tjetrit.
Mjaftojnë vetëm 10 deri në 15 minuta në ditë me një libër për të ngjallur interesin e vogëlushit tuaj kurioz. Ndiqni këshillat tona kryesore për të nxitur dashurinë për leximin:
Filloni menjëherë!
Leximi për të porsalindurin tuaj ndihmon për t’i dhënë atij fillimin më të mirë në jetë. Foshnjat e mësojnë gjuhën nga të rriturit teksa iu përsërisin dhe u lexojnë fjalë. Kur i lexoni vogëlushit tuaj, flisni rreth personazheve dhe objekteve në libër apo imitoni tingujt që bëjnë kafshët. Dëgjimi i zërit tuaj u jep kuptim shkronjave dhe figurave që ata shohin. Ndërsa lexoni, ndryshoni ritmin dhe tonin e zërit tuaj dhe provoni thekse ose zëra të ndryshëm për personazhe të ndryshme. Kjo ndihmon për ta mbajtur fëmijën tuaj të angazhuar dhe bën që historia të dalë përtej faqes së librit!
Mos harroni! Fëmijët mësojnë t’i duan libra shumë kohë para se të mësojnë të lexojnë. Kalimi i kohës bashkërisht me libra do t’i ndihmojë fëmijët të rriten për t’i shijuar ato edhe më shumë teksa vitet ikin.
Modeloni se si duket një lexues i mirë
Është e rëndësishme që fëmijët ta shohin leximin jo si një detyrë të vështirë, por si diçka argëtuese dhe të këndshme për tu bërë. Cila është mënyrë më e mirë për t’ua mësuar këtë sesa t’ua dëshmosh vetë?! Nëse fëmijët tuaj ju shohin duke lexuar shpesh, ka më shumë gjasa t’i inkurajoni ata. Kjo gjithashtu do të ndihmojë në shpenzimin e kohës larg ekraneve.
Nëse keni qenë larg leximit për një kohë të gjatë, drejtuesit e bibliotekave apo librarive të qytetit tuaj mund të jenë udhëzues të mrekullueshëm në zgjedhjen e librave më të mirë për ju dhe për fëmijën tuaj. Familja dhe miqtë gjithashtu janë ndihmesë e mira! Pyesni për librat e preferuar të fëmijëve të tyre dhe për përvojën e tyre duke lexuar së bashku. Ju, madje, mund ta merrni vogëlushin tuaj me vete dhe të bëni me të një udhëtim të veçantë për të zgjedhur bashkërisht librat.
Kthimi
Ndërsa fëmija juaj rritet, lexoni me zë të lartë për njëri -tjetrin. Nëse keni qenë një lexues në moshë të hershme, kjo mund të jetë po aq sa t’i kërkoni fëmijës tuaj të tregojë shkronja dhe fjalë që ai njeh. Më tej, lexoni me radhë fjalitë. Ndërsa aftësitë e tij rriten, ju mund të lexoni me radhë faqet dhe kapitujt. Ndërsa lexoni së bashku, bëni pyetje për atë që po lexoni: “Çfarë mendoni se do të ndodhë më pas?” “Pse mendoni se elefanti e bëri këtë?”
Koha që kaloni duke lexuar me zë të lartë për njëri -tjetrin do të ndihmojë në ndërtimin e besimit, në të folurit me zë të lartë dhe do të përforcojë atë që fëmija juaj ka mësuar.
Dëgjoni fëmijën tuaj!
Ndërsa bebja juaj rritet, kushtojini vëmendje interesave të saj. Nëse ajo tërhiqet veçanërisht nga një temë e veçantë, si për shembull dinozaurët, përpiquni të gjeni libra për fëmijë në lidhje me këtë temë. Kjo do të ndihmojë për të përforcuar që librat janë mjete për të mësuar më shumë për gjërat që na interesojnë dhe ajo do të ketë më shumë gjasa të lexojë nëse lënda është pjesë e preferuar e saj!
Mos u shqetësoni nëse fëmijët tuaj ende nuk po lexojnë Achebe apo Dostoevsky: – Gjëja kryesore është që ata po lexojnë. Nëse ata po lexojnë tani vetëm komiks, kjo është në rregull. Komiks dhe romanet grafike janë ende mundësi për të lexuar! Ju mund t’i inkurajoni ata me materiale të tjera leximi, por nuk ka nevojë t’i shtyni nëse ata nuk janë të gatshëm tani.
Bëjeni një rutinë
Bërja e leximit pjesë e këndshme e jetës së fëmijës suaj fillon me përfshirjen e librave në rutinën tuaj të përditshme. Krijoni një kohë të veçantë leximi para gjumit ose gjatë transportit publik. Ndërsa jeni bashkë, sigurohuni që të kufizoni shpërqendrimet si telefonat celularë apo televizorin. Koha juaj duhet të jetë e lidhur mes njëri-tjetrin!
Pjesë e të mësuarit për të shijuar leximin është të jesh mes librave në shtëpi. Nëse është e mundur, provoni të bëni një koleksion librash për fëmijët tuaj. Nuk ka pse të jetë e madh; një i vogël mund ta bëjë punën!
Nëse ndodhet pranë jush dhe keni mundësi, kërkoni tek biblioteka apo libraria e qytetit tuaj informacione mbi programet e leximit. Këto takime mund të jenë një mënyrë e shkëlqyeshme për një fëmijë që të shijojë librat teksa është në shoqëri me fëmijë të tjerë. Ju gjithashtu mund të shikoni mundësinë për ngritjen e një mini-klubi libri me miqtë dhe fëmijët e tyre.
Leximi sipas grup-moshave
Ndërsa çdo fëmijë është i ndryshëm, këtu janë disa nga pikat kryesore që mund të vëzhgoni teksa zhvillohen aftësitë e leximit të fëmijës tuaj:
Kupton disa fraza të thjeshta
Shikon librat dhe përpiqet t’i shfletojë
Imiton të folurën
Fëmija i moshës 1 vjeç mund të thotë një ose më shumë fjalë
Mund të thotë 250 – 350 fjalë deri në moshën 2 vjeç dhe 800 – 1.000 fjalë deri në moshën 3 vjeç
Kënaqet duke dëgjuar libra të njohur
Përsërit një frazë nga një libër që i pëlqen
Imiton tingujt e të rriturve teksa flasin
Kërkon të lexojë
Njeh shkronjat dhe përpiqet t’i shkruajë ato
Mban një libër si duhet dhe e shfleton
Identifikon fjalët e rimuara
Përdor fjalitë në mënyrë të qetë
Mëson nga librat që i janë lexuar me zë të lartë
Materiali është marrë nga faqja zyrtare e UNICEF-it
Artikulli është përgatitur dhe përkthyer nga Leximtari.
Respektoni të drejtën e autorit! Nëse do ta merrni, referoni burimin dhe vendosni linkun e artikullit.